2021-02-01 | Wawa_IRMiR
Magdalena Baborska???Naro??ny, Ewelina Stefanowicz, Krzysztof Piechurski, Natalia Fidor??w???Kaprawy, Marta Laska, Martyna Mokrzecka, Ma??gorzata Ma??yszko, Agnieszka Chmielewska, Marta Smekta??a, Marek Troszy??ski, Lucyna Maury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wroc??awskiej, 202, Dost??pne na stronie: www.divercity4.pl
Powszechnie wiadomo, ??e ogrzewanie za pomoc?? paliwa sta??ego jest najta??sze. Jak to wi??c mo??liwe, ??e spo??r??d 15 przebadanych lokali w kamienicach koszt ogrzewania 1 m2 mieszkania z piecem kaflowym na paliwo sta??e okaza?? si?? ponad dwukrotnie wy??szy ni?? ten dla lokali z ciep??em sieciowym?
Rzeczywisto???? ogrzewania kamienic zdecydowanie odbiega od typowych za??o??e??. By j?? zmieni??, trzeba j?? najpierw zrozumie??. Obserwacja, rozpoznanie i zrozumienie problem??w, z kt??rymi borykaj?? si?? mieszka??cy kamienic, by??y kluczowe dla bada??. Ich rezultat, czyli wnioski i rekomendacje gotowe do wykorzystania przy tworzeniu strategii zmiany znajduj?? si?? w niniejszej publikacji. Zmiana, o kt??rej mowa, polega na odej??ciu od wykorzystania paliw sta??ych do ogrzewania mieszka?? w przedwojennych kamienicach. Czemu taka zmiana jest potrzebna? Wi??kszo???? miast i miasteczek w Polsce stoi przed wyzwaniem pilnej, a przy tym trwa??ej poprawy jako??ci powietrza. Zgodnie z wytycznymi Dyrektywy Unijnej z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jako??ci powietrza i czystszego powietrza dla Europy, od ponad dekady prowadzone s?? w naszym kraju systematyczne pomiary st????enia zanieczyszcze??, a opinia publiczna ma swobodny dost??p do ich wynik??w. Pomiary te jasno wskazuj?? na g????wne ??r??d??o emisji odpowiedzialnych za bardzo z???? jako???? powietrza w polskich miastach: jest nim ogrzewanie mieszka?? poprzez spalanie paliw sta??ych w indywidualnych piecach lub kot??ach. We Wroc??awiu g????wnym ??r??d??em emisji jest ogrzewanie kamienic. Problem nie jest nowy. Nowa jest ??wiadomo???? jego powagi. Nauczono si?? mierzy?? wp??yw zanieczyszcze?? na zachorowalno???? i d??ugo???? ??ycia ludzi. Raport Europejskiej Agencji ??rodowiska wylicza, ??e w Polsce ekspozycja na py?? zawieszony PM2,5 jest wi??zana z przesz??o 40 tysi??cami przedwczesnych zgon??w rocznie.
Poprawa jako??ci powietrza jest d??ugofalowym i z??o??onym wyzwaniem. By mu podo??a??, trzeba w??a??ciwie zdefiniowa?? osi??galne wska??niki sukcesu dla poszczeg??lnych ??r??de?? emisji i wi??????ce terminy ich osi??gni??cia oraz zdoby?? poparcie grup najmocniej dotkni??tych zmian??. Ten ostatni wym??g jest szczeg??lnie wa??ny w przypadku odg??rnego d????enia do zmian dotycz??cych lokali w??asno??ciowych. By takie poparcie zdoby??, trzeba rozumie?? rzeczywiste problemy, z jakimi mierz?? si?? mieszka??cy, ale te?? umie?? przedstawi?? wiarygodne efekty proponowanych zmian w kluczowych z perspektywy mieszka??c??w dziedzinach. Jak pokazuj?? badania, fundamentalne znaczenie dla lokator??w maj?? koszty, przede wszystkim ogrzewania i ciep??ej wody, oraz komfort termiczny. D??????c do obni??enia emisji, nie mo??na pomija?? tych trzech podstawowych problem??w. Kluczem do ich rozwi??zania jest z kolei podj??cie kwestii zapotrzebowania na energi??, specyficznego dla lokali w kamienicach.
Publikacja W??glem i nie w??glem. Ogrzewanie kamienic: perspektywa mieszka??c??w i scenariusze zmian. Rzeczywiste koszty, zu??ycie energii i warunki korzystania z r????nych system??w ogrzewania w przyst??pny spos??b podejmuje wy??ej wymienione kluczowe w??tki. Uzupe??nia luk?? w wiedzy na temat tego, jak r????ne scenariusze dzia??a?? wp??ywaj?? na zmian??: w zakresie emisji, zapotrzebowania na energi??, komfortu termicznego, koszt??w i dost??pno??ci ciep??ej wody. Przy tym zmian?? pokazujemy w kontek??cie cz??sto przecz??cej stereotypom, rzeczywistej sytuacji 15 wybranych lokali.
Wykonane badania wskazuj??, ??e odej??cie od paliw sta??ych jest warunkiem nie tylko poprawy jako??ci powietrza w miastach, ale r??wnie?? zachowania atrakcyjno??ci kamienic dla przysz??ych pokole??. Ogrzewanie za pomoc?? piec??w kaflowych wi????e si?? z najwi??kszym nat????eniem problem??w dla samych mieszka??c??w, a tak??e ich s??siad??w z pi??tra, budynku, kwarta??u i miasta. Kamienice mog?? by?? niemal r??wnie ciep??e, jak wsp????czesne budynki. Zosta??y zdiagnozowane tak??e problemy lokali, w kt??rych mieszka??cy zdecydowali si?? na rezygnacj?? z w??gla na rzecz najprostszych do wdro??enia alternatyw, tj. ogrzewania elektrycznego, poprzez wk??ad do pieca kaflowego, grzejniki olejowe czy farelki. Borykaj?? si?? oni albo z bardzo wysokimi rachunkami, albo utrzymuj?? ekstremalnie niskie temperatury w swoich mieszkaniach. W publikacji pokazane jest, jak takie strategie zwi??kszaj?? koszt ogrzewania dla ich s??siad??w. Pod wzgl??dem ogrzewania mieszkania w kamienicach nie s?? samotnymi wyspami. Strategie odchodzenia od paliw sta??ych powinny to uwzgl??dnia??
Poniewa?? tworzenie strategii zmian w zakresie ogrzewania mieszka??, a nast??pnie jej wdra??anie, wymagaj?? wsp????dzia??ania r????nych ??rodowisk, zosta??a zbadana opinia w??r??d przedstawicieli instytucji zaanga??owanych w ten proces oraz w??r??d mieszka??c??w kamienic. Celem wywiad??w by??o rozpoznanie i usystematyzowanie podstawowych barier utrudniaj??cych przeprowadzenie zmian.
Ksi????ka ta ma wspom??c wiele os??b i instytucji, kt??rych zaanga??owanie jest warunkiem obni??enia emisji zwi??zanych z ogrzewaniem kamienic. Dla pracownik??w jednostek samorz??du terytorialnego proponowane jest narz??dzie prowadz??ce przez kolejne obszary decyzyjne tego procesu.
Publikacja jest efektem rocznej pracy naukowc??w z Wydzia????w Architektury i In??ynierii ??rodowiska Politechniki Wroc??awskiej, dzia??aj??cych w ramach Centrum Naukowego Zr??wnowa??onego Kszta??towania ??rodowiska Zbudowanego. Interdyscyplinarny zesp???? badawczy w latach 2017???2019 zrealizowa?? pilota?? po??wi??cony ogrzewaniu kamienic oraz projekt rozpoznaj??cy struktur?? ogrzewania w skali miasta. Dzi??ki tym do??wiadczeniom Zesp???? podj???? si?? realizacji komponentu badawczego Inicjatywy DiverCITY 4, finansowanej w ramach ??rodk??w Wsp????pracy Dwustronnej Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2014???2021.
