Monitoring rozwoju lokalnego na poziomie miejskim i wewnątrzmiejskim (PO PT 2014-2020)

komplet_3_logotypy

Celem realizacji projektu pilotażowego pn. „Monitoring rozwoju lokalnego na poziomie miejskim i wewnętrzmiejskim” było opracowanie założeń systemu monitorowania rozwoju lokalnego, możliwych do wykorzystania w procesie oceny efektów wdrażanych przez gminy polityk publicznych.

Projekt realizowany był w dwóch odrębnych częściach, wzajemnie ze sobą powiązanych merytorycznie. Pierwsze działanie stworzyło podstawy do realizacji drugiego. Oto szczegóły:

  1. Założenia monitoringu rozwoju lokalnego na poziomie miast, realizowane w okresie od 1 maja 2018 do 30 kwietnia 2019; podmioty odpowiedzialne: Związek Miast Polskich i Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
  2. Założenia monitoringu rozwoju lokalnego na poziomie wewnętrzmiejskim, realizowane w okresie od 1 października 2018 do 28 lutego 2020; podmiot odpowiedzialny: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.

Założenia systemu monitorowania procesów rozwoju lokalnego, w tym szczegółowa metodologia monitoringu, zostały wypracowane w dialogu z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego (JST), co umożliwiło oparcie produktów projektu o rzetelne i użyteczne dane. Założenia monitoringu są na tyle uniwersalne, że nadają się do wykorzystania przez różne gminy, niezależnie od skali działań i pełnionych funkcji, oraz do oceny efektywności różnych polityk publicznych.

Działanie I dotyczyło wypracowania rozwiązań monitoringu na poziomie ogólnomiejskim. Działanie II pozwoliło na wytypowanie i przetestowanie zestawu wskaźników dla statystyki wewnętrzmiejskiej, wykorzystując najlepsze przykłady pochodzące z doświadczeń samorządów uczestniczących w konkursie dotacji „Modelowa Rewitalizacja Miast” oraz miast realizujących projekty pilotażowe w zakresie rewitalizacji.

Szczegółowe działania podjęte w ramach projektu obejmowały:

Działanie I. Założenia monitoringu rozwoju lokalnego na poziomie miast

Organizacja warsztatów w wybranych miastach średnich w celu konfrontacji projektowanych wskaźników i metod monitoringu rozwoju z podejmowanymi przez samorządy działaniami w miastach: a) Dąbrowa Górnicza b) Przemyśl c) Stalowa Wola d) Starachowice e) Wałbrzych f) Wyszków

Udział jednostek samorządu terytorialnego w realizacji zadania umożliwił dokonanie wstępnej oceny efektywności i użyteczności proponowanych rozwiązań oraz ułatwił określenie potrzeb samorządów w zakresie organizacji i funkcjonowania systemu monitoringu. W wyniku cyklu warsztatów wypracowano zestaw wskaźników zrównoważonego rozwoju, spójny z miernikami normy ISO 31-720 dotyczącymi zarządzania zrównoważonego. Dla tak opracowanego zestawu mierników pozyskano dane ze statystyki publicznej (GUS) i zasilono nimi narzędzie analityczne ZMP – System Analiz Samorządowych (SAS) w odniesieniu do wszystkich JST w kraju, tworząc w ten sposób Monitor Rozwoju Lokalnego (dostępny pod adresem https://www.systemanaliz.pl/monitor-rozwoju-lokalnego).

Działanie II. Założenia monitoringu rozwoju lokalnego na poziomie wewnętrzmiejskim – warsztaty w miastach realizujących program Modelowej Rewitalizacji

Działanie polegało na wypracowaniu katalogu wskaźników do monitorowania rozwoju lokalnego w ujęciu wewnętrzgminnym, a także opracowaniu podręcznika opisującego wypracowane metody analiz. Podręcznik oraz zestaw wskaźników stanowią całościową metodologię monitorowania procesów rozwoju na poziomie wewnętrzgminnym. Podręcznik pt. „Monitorowanie procesów rozwoju na poziomie wewnętrzmiejskim” obejmuje m.in. następujące zagadnienia:

  • sprecyzowanie definicji rozwoju lokalnego,
  • uzasadnienie znaczenia monitorowania procesów rozwoju w gminie,
  • podstawowe informacje o wskaźnikach (zmienne i wskaźniki, metadane, źródła danych, gromadzenie i przetwarzanie, prezentacja wyników, miejsce w logice interwencji),
  • grupy wskaźników opisujących procesy rozwoju w gminie (według wymiarów wypracowanych w zadaniach 1 i 2),
  • metryczki proponowanych wskaźników.

Podręcznik oraz zestaw wskaźników podlegały testowaniu w grupie 23 miast biorących udział w konkursie dotacji „Modelowa Rewitalizacja Miast” oraz realizujących projekty pilotażowe w zakresie rewitalizacji. Testy miały na celu sprawdzenie uniwersalności i potencjału do powszechnego zastosowania, tj. możliwość wykorzystania w diagnozach opracowywanych przez inne gminy i do różnych polityk publicznych. Poniżej przedstawiono harmonogram zrealizowanych warsztatów.

tabela_info o MRL

Obok metodologii monitorowania procesów rozwoju opracowano także podręcznik pt. „Zintegrowana polityka mieszkaniowa polskich gmin,” który stanowi kompendium wiedzy na temat mieszkalnictwa rozumianego jako istotny element rozwoju lokalnego. Podręcznik ma na celu wspieranie gmin w prowadzeniu świadomej i aktywnej polityki mieszkaniowej.

Dodatkowo, dla grupy miast uczestniczących w warsztatach, zorganizowano wizytę studyjną do Wielkiej Brytanii (Birmingham) w celu zapoznania się z najlepszymi praktykami w zakresie zbierania, przetwarzania, archiwizowania oraz udostępniania informacji o efektach realizacji polityk publicznych, które stanowią część rozwoju lokalnego.

Więcej informacji o wizycie studyjnej dostępne jest tutaj.

Materiały do pobrania: