Strategie samorządowe w Polsce – refleksyjnie i przyszłościowo

Spis treści

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

CZĘŚĆ I

Rozwój — przestrzeń — obszar strategiczny

Rozwój i przestrzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

1.1. W poszukiwaniu definicji rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

1.2. Przestrzeń ma znaczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Obszar strategiczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

2.1. Interesariusze — oby świadomi i zaangażowani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

2.1.1. Zaangażowani współtwórcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

2.1.2. Aktywni destruktorzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

2.1.3. Inspirujący kooperanci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

2.1.4. Czujni konkurenci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

2.1.5. Potencjalni wspierający lub ograniczający . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

2.1.6. Pasywni nieświadomi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

2.2. Zasoby strategiczne obszaru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

2.3. Granice obszaru strategicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

2.4. Wymiary obszaru strategicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Rozwój obszaru strategicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

3.1. Balans między konkurencją i współpracą — czyli modus operandi . . . . . . . . . . . . . 71

3.2. Czynniki i bariery rozwoju obszaru strategicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

CZĘŚĆ II

Różnorodność strategiczna

Strategia — więcej niż dokument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

4.1. Strategia i hasła pokrewne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

6 SPIS TREŚCI

4.2. Perspektywy strategiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

4.2.1. Perspektywa planistyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98

4.2.2. Perspektywa ewolucyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

4.2.3. Perspektywa pozycyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

4.2.4. Perspektywa zasobowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

4.3. Strategiczne zderzenie biznesu i administracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104

Strategie samorządowe jako element systemu zarządzania rozwojem ………….112

5.1. Kontekst międzynarodowy strategii samorządowych w Polsce . . . . . . . . . . . . . . 113

5.2. System zarządzania rozwojem Polski jako uwarunkowanie zewnętrzne strategii samorządowych. . . . . . . . . . . 120

5.3. Strategie samorządowe w systemie dokumentów krajowych . . . . . . . . . . . . . . . . 130

5.3.1. Strategie województw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

5.3.2. Strategie ponadlokalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

5.3.2.1. Strategie rozwoju powiatów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

5.3.2.2. Strategie rozwoju obszarów funkcjonalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

5.3.2.3. Strategie zintegrowanych inwestycji terytorialnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

5.3.2.4. Strategie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność . . . . . . . . . . . . . 137

5.3.3. Strategie rozwoju gmin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

Cykle strategiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

6.1. Cykl planistyczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142

6.2. Cykl ustawowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

6.3. Cykl polityczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

6.4. Cykl projektowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

CZĘŚĆ III

Proces strategiczny

Rdzeń procesu strategicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

7.1. Wizja i misja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

7.1.1. Twórzmy wizje i określajmy misje, pomimo trudności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

7.1.2. Wizja i misja z perspektywy zaangażowanych współtwórców . . . . . . . . . . . . . . 161

7.1.3. Czynnik wspierający — budowanie zespołów i zarządzanie nimi . . . . . . . . . . . 164

7.2. Plan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

7.2.1. Trudne kształtowanie ścieżek realizacji wizji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

7.2.2. Plan z perspektywy zaangażowanych współtwórców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

7.2.3. Czynnik wspierający — „strategia — dokument” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178

7.3. Wdrażanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190

7.3.1. Nie odkładajmy strategii na półkę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193

7.3.2. Wdrażanie z perspektywy interesariuszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196

7.3.3. Czynnik wspierający — opracowanie i realizacja programów strategicznych . . 197

Zasoby procesu strategicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

8.1. Zasoby integrujące — zaufanie, współpraca, współodpowiedzialność . . . . . . . . . 203

8.1.1. Wzmacnianie zasobów integrujących — na szczyt drabiny partycypacji . . . . . . 206

8.1.2. Zasoby integrujące z perspektywy zaangażowanych współtwórców . . . . . . . . . 209

8.2. Strategiczne zasoby wiedzy — diagnozowanie, monitorowanie, ocenianie . . . . . 211

8.2.1. Przemiana danych w informacje strategiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218

8.2.1.1. Źródła danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220

8.2.1.2. Zakres tematyczny danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

8.2.1.3. Zakres czasowy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

8.2.1.4. Zakres przestrzenny danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222

8.2.1.5. Wybór metod analizy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222

8.2.1.6. Odwaga polityczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223

8.2.1.7. Umiar w stosowaniu liczb i wskaźników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224

8.2.1.8. Strategiczna refleksja i wyciąganie wniosków z informacji strategicznej . . . . 225

8.2.2. Zasoby wiedzy — wyzwania przed zaangażowanymi współtwórcami . . . . . . . . 225

ZAKOŃCZENIE

Ku lepszej przyszłości samorządu terytorialnego? . . . . . . . . . . . . . . . . . 231

9.1. Stare dylematy i trzecia droga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231

9.1.1. Rząd z samorządem, helisa i zaangażowani współtwórcy . . . . . . . . . . . . . . . . . 232

9.1.2. Centralizacja, decentralizacja i współodpowiedzialność . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

9.1.3. Planowanie sektorowe, planowanie zintegrowane i planowanie procesów strategicznych

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236

9.1.4. Jednostki administracyjne, obszary funkcjonalne i obszary strategiczne . . . . . . 237

9.1.5. Konkurencyjność, wyrównywanie i warunki dla integracji . . . . . . . . . . . . . . . . 239

9.1.6. Subsydia, instrumenty zintegrowane i wdrażanie procesu strategicznego . . . . . 242

9.2. Przyszłość kreślona przez świadomych obywateli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

9.2.1. Wybierajmy liderów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

9.2.2. Bądźmy spragnieni nowych możliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245

9.2.3. Bądźmy współodpowiedzialnymi partnerami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246

9.2.4. Pamiętajmy, że jesteśmy współtwórcami metaczynnika i metabariery rozwoju

obszarów, w których żyjemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247

9.3. Pytania o przyszłość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247

Podziękowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254

Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270

Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278

DO POBRANIA: StrategieSamorzadowe_online

Cena PDF: 0,00 zł brutto